ភ្នំពេញៈ អង្គការសង្គមស៊ីវិល តំណាងរដ្ឋាភិបាល តំណាងសហគមន៍ ដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍ និងស្ថាប័នស្រាវជ្រាវប្រមាណជាង ៩០នាក់ មានក្តីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង ដោយមើលឃើញពីផលប៉ះពាល់ដ៏សម្បើមនៃការអភិវឌ្ឍន៍ទំនប់វារីអគ្គីសនីទៅលើកត្តាជីវចម្រុះ សត្វផ្សោតមេគង្គ លំហូរទឹក ជាពិសេសទៅលើប្រភពត្រីក៏ដូចជាការធ្វើចរាចរណ៍ត្រី ដែលជាប្រភពសំខាន់សម្រាប់ជួយដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមផ្ទាល់។
ថ្លែងក្នុងវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពី«ការព្រួយបារម្ភចំពោះគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង» ដោយការសហការ និងរៀបចំដោយ វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា និងសម្ព័ន្ធទន្លេកម្ពុជា(RCC)នៅមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ភ្នំពេញ-កូរ៉េ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែមីនា លោក តឹក វណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិកាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា «ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដនសាហុង ដែលមានថាមពល ២៦០ម៉េហ្គាវ៉ាត់ គឺជាទំនប់មួយក្នុងចំណោមគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំង១២ដែលគ្រោងសាងសង់នៅតួទន្លេមេនៃទន្លេមេគង្គក្រោម»។
លោកបន្ថែមថា «បច្ចុប្បន្នវាកំពុងត្រូវបានចាប់ផ្តើមសិក្សានិងដាក់សំណើសម្រាប់ការសាងសង់បន្ទាប់ពីទំនប់វារីអគ្គិសនីសាយ៉ាបូរី។ វាមានទីតាំងស្ថិតនៅចំងាយ ២ គីឡូម៉ែត្រ ពីព្រំដែនកម្ពុជា-ឡាវ ក្នុងខេត្តចំប៉ាសាក់ ប្រទេសឡាវ។អគ្គិសនីបានពីទំនប់ដងសាហុង ត្រូវបានគ្រោងទុកសម្រាប់នាំចេញទៅកាន់ប្រទេសថៃ។ប្រសិនបើទំនប់ត្រូវបានសាងសង់វានឹងរាំងខ្ទប់ព្រែកហូសាហុង ដែលជាព្រែកដ៏ធំមួយនៅលើតួទន្លេមេនៃទន្លេមេគង្គ នៅក្នុងតំបន់ស៊ីផាន់ដាន ប្រទេសឡាវ»។
លោកបញ្ជាក់ថា«រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះមិនទាន់មានការបង្ហាញអំពីឆន្ទៈរបស់ប្រទេសឡាវ ក្នុងការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់តាមដងទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជាឡើយ។ ការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានជាយុទ្ធសាស្រ្តបានបង្ហាញថា មិនទាន់មានការពិគ្រោះយោបល់ជាសាធារណៈផ្លូវការ រឺការប្រជុំណាមួយដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានដល់អាជ្ញាធរដែលពាក់ព័ន្ធ អំពីការសាងសង់ទំនប់ ដនសាហុងនោះឡើយ»។
ដោយឡែក បើតាមការសិក្សាថ្មីៗរបស់ Inland Fisheries Research and Development Institute (IFReDI) បានគូសបញ្ជាក់ពីការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការនេសាទត្រីទឹកសាប ដោយសារតែការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីលើតួទន្លេមេនៃ ទន្លេមេគង្គដែលអាចមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានលើសន្តិសុខស្បៀង អាហាររូបត្ថម្ភ និងសុខភាពសាធារណៈ។ របកគំហើញនៃការស្រាវជ្រាវមួយទៀតស្តីពី«ទន្លេសាបនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត» បានបង្ហាញថាការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីលើតួទន្លេមេនៃទន្លេមេគង្គគឺរំពឹងថានឹងផ្តល់ផលប៉ះពាល់ជាចំបងលើបរិស្ថាន សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច នៃប្រព័ន្ធបឹងទន្លេសាប។
រីឯលោក ទា ជុប អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន បានថ្លែងឱ្យដឹងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលគួររកចំ ណុច ដែលជាផលប៉ះពាល់ នៃការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុងយកមកដាក់ជជែកដោះស្រាយមួយបណ្តាលប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធ ថាតើយើងត្រូវរកវិធី ដោះស្រាយ តាមវិធីណា ? ក្នុងជៀសវាងកុំឲ្យមានការផលប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជនដែលកំពុងតែរស់នៅតំបន់នោះ។
លោកលើកឡើងទៀតថា «យើងនឹងជម្រុញឲ្យមានរកចំណុចដោះស្រាយណាដែលមានវិសាលភាពក្នុងកាសិក្សាស្រាវជ្រាវផលប៉ះពាល់ ពិសេសនោះប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់ នៅក្រោមទឹកដែលកំពុង ប៉ះពាល់នោះ។ លោកថាសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិនេះសំខាន់ណាស់ ដើម្បីពំានាំទុកកង្វល់របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរងប៉ះពាល់ដោយសារការសាងសង់ទំបន់វារីអគ្គិសនី ដនសាហុង នេះទៅដាក់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីដាក់ជជែកគ្នារកដំណោះស្រាយនៅកិច្ចប្រទេសវៀតណាមខាងមុខនេះ។
ចំពោះកាសិក្សារបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលរកឃើញថា មានការសាងសងទំនប់អគ្គិសនីនេះ យើងមិនទាន់ថា យ៉ាងណានោះទេ គឺទាន់តែយើងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ដោយភាគីម្ខាងទៀត ហើយយើងលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវទំាងពីរមកដោះស្រាយរកចំណុចមួយដែលទទួលយកបាន។
សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិមួយនេះ រៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បី៖ ទី១- គឺបង្កើនចំណេះដឹងដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធអំពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង ក្នុងប្រទេសឡាវ។ ទី២- ចែករំលែកព័ត៌មានក្នុងចំណោមរាជរដ្ឋាភិបាល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ អង្គការមិនមែន រដ្ឋាភិបាល តំណាងសហគមន៍អំពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង និងផលប៉ះពាល់ចំបងៗ និងទី៣- បើកវេទិកាក្នុងចំណោមអ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសសហគមន៍ដើម្បីពិភាក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ និងកង្វល់ពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង និងស្វែងរកយុទ្ធសាស្រ្តធ្វើការរួមគ្នាទាក់ទងនឹងគម្រោងទំនប់មួយនេះ។
គួររំម្លឹកថា កាលពីថ្ងៃទី ១១ និង ១២មីនាកន្លងទៅនេះ រដ្ឋាភិបាលឡាវ និងក្រុមហ៊ុនសាងសង់មេហ្កាហ្វើស របស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី រៀបចំឲ្យមានដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការដល់គណៈប្រតិភូពាក់ព័ន្ធនានា ដើម្បីចុះពិនិត្យតំបន់សាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដនសាហុង ដែលស្ថិតនៅក្នុងស្រុកចំប៉ាសាក់ ខេត្តចំប៉ាសាក់ ប្រទេសឡាវ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណជា២គីឡូម៉ែត្រពីព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជា ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ បន្ទាប់ពីទស្សនកិច្ចនោះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងនិងនៅតែទទូចឲ្យឡាវបញ្ឈប់គម្រោងសាងសង់ទំនប់ខាងលើជាបន្ទាន់៕
ដោយ៖ ភីន រ៉ា